ده آسیب شایع زانو و درمان آن

آسیب دیدگی زانو معمولاً افراد را به مطب پزشک می کشاند. تخمین زده می شود در دنیا سالانه بیش از 10 میلیون مراجعه به مطب دکتر به دلیل درد و آسیب زانو انجام میشود.

بیشتر این مراجعات ، به دلیل همان مشکلات رایج زانو است که این جراحات زانو اغلب در خانه قابل درمان است ، اما برخی از آنها به قدری جدی هستند که نیاز به جراحی دارند.

در این مقاله از محور پزشکی ، آناتومی زانو ، آسیب های شایع زانو و برخی از گزینه های درمانی توضیح داده میشود. با ما همراه باشید.

ده آسیب شایع زانو

زانو یک مفصل پیچیده است. مانند لولای در حرکت می کند و به فرد اجازه می دهد پاها را خم و راست کند تا بتواند بنشیند ، چمباتمه بزند ، بپرد و بدود.

زانو از چهار جز تشکیل شده است:

• استخوان ها
• غضروف
• رباط ها
• تاندون ها

استخوان فمور (femur) ، که معمولاً به عنوان استخوان ران شناخته می شود ، در بالای مفصل زانو قرار دارد. استخوان تیبیا یا استخوان درشت نی ، قسمت پایین مفصل زانو را تشکیل می دهد. کشکک یا زانو ، نقطه ملاقات بین استخوان ران و درشت نی را می پوشاند.

غضروف ، بافتی است که مانند بالش بین استخوان ها قرار میگیرد و به لیز خوردن رباط ها روی استخوان ها کمک می کند و از استخوان ها در برابر ضربه محافظت می کند. غضروف مفصلی ، بافت همبند مخصوصی است که سطح مفصل را می‌پوشاند. این بافت، هنگامی‌که با چشم غیر مسلح مشاهده شود، دارای ظاهری درخشنده و سفید است. در زیر میکروسکپ این بافت، از آب، کُلاژن، و یک آرایۀ وسیع از پروتئین‌های زمینه‌ای و چربی‌ها تشکیل شده است.

چهار رباط در زانو وجود دارد که مانند طناب عمل می کنند و استخوان ها را به هم نزدیک می کنند و آنها را تثبیت می کنند. تاندون ها عضلات حمایت کننده از مفصل زانو را به استخوان های قسمت فوقانی و تحتانی پا متصل می کنند.

انواع مختلفی از آسیب های زانو وجود دارد. در ادامه 10 مورد از رایج ترین آسیب های زانو آورده شده است.

1- شکستگی

هر یک از استخوان های داخل زانو یا اطراف آن می توانند شکسته شوند. بیشترین شکستگی استخوان در مفصل ، کشکک یا کاسه زانو است.

ضربه شدید ، مانند سقوط یا تصادف رانندگی ، باعث بیشتر شکستگی های زانو می شود. افراد مبتلا به پوکی استخوان ممکن است فقط با قدم برداشتن اشتباه نیز دچار شکستگی زانو شوند.پ

2- آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL)

رباط صلیبی قدامی (Anterior Cruciate Ligament : ACL) به صورت مورب در قسمت جلویی زانو قرار گرفته و ثبات حیاتی مفصل را فراهم می کند. آسیب های ACL می تواند جدی باشد و نیاز به جراحی داشته باشند.

آسیب های ACL در یک مقیاس از یک تا سه درجه بندی می شوند. پیچ خوردگی درجه 1 یک آسیب خفیف در ACL است ، در حالی که درجه 3 به پارگی کامل منجر می شود.

ورزشکارانی که در ورزش های تماسی مانند فوتبال شرکت می کنند اغلب به “رباط صلیبی قدامی” خود آسیب می رسانند. با این حال ، ورزش های تماسی تنها دلیل این آسیب نیستند.

فرود نامناسب در هنگام پرش یا تغییر سریع جهت حرکت می تواند منجر به پارگی در رباط صلیبی قدامی شود.

3- در رفتگی

در رفتگی زانو زمانی اتفاق می افتد که استخوان های زانو از جایگذاری و تراز مناسب خود خارج شوند.

در دررفتگی زانو ممکن است یک یا چند استخوان از جای خود بلغزد. ناهنجاری ها یا آسیب های ساختاری ، از جمله تصادفات رانندگی ، زمین خوردن و ورزش های تماسی ، می توانند باعث دررفتگی زانو شوند.

4- پارگی مینیسک

وقتی افراد به پارگی غضروف در زانو اشاره میکنند ، احتمالاً در مورد پارگی مینیسک صحبت می کنند.

مینیسک ها دو گوه لاستیک مانند از غضروف بین استخوان ران و استخوان درشت نی است. این تکه های غضروف می تواند به طور ناگهانی در هنگام فعالیت های ورزشی پاره شود. همچنین ممکن است به دلیل افزایش سن پاره شوند.

هنگامی که مینیسک به دلیل روند طبیعی پیری پاره شود ، به آن پارگی مینیسک دژنراتیو گفته می شود.

با پارگی ناگهانی مینیسک ، ممکن است صدای زنگی در زانو شنیده شود یا احساس شود. پس از آسیب دیدگی اولیه ، درد ، تورم و گرفتگی ممکن است طی چند روز آینده افزایش یابد.

5- بورسیت

بورس‌ها کیسه‌هایی کوچک و پر از مایع هستند که بین ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و استخوان‌های مجاور مفاصل قرار می‌گیرند و حرکات آن‌ها را تسهیل می‌کنند.

این کیسه ها با استفاده بیش از حد یا فشار مکرر ناشی از زانو می توانند متورم و ملتهب شوند.

در بیماری بورسیت (Bursitis)، بورس‌ها و یا کیسه‌های سینوویال (Bursa or Synovial bursa) ملتهب و دردناک می‌شوند.

بیشتر موارد بورسیت جدی نیستند و با مراقبت از خود درمان می شوند. با این حال ، برخی موارد ممکن است به درمان آنتی بیوتیکی یا آسپیراسیون نیاز داشته باشند ، این روشی است که از سوزن برای برداشت مایعات اضافی استفاده می شود.

6- تاندونیت (Tendonitis)

تاندونیت یا التهاب در زانو به عنوان تاندینیت کشکک شناخته می شود که یک آسیب به تاندونی است که کاسه زانو را به استخوان مفصل متصل می کند.

تاندون کشکک زانو (Patellar tendon) در جلوی زانو از لبه پایینی استخوان کشکک به برجستگی بالا و جلوی استخوان درشت نی متصل می شود. تاندون کشکک عضله‌های چهارسر را به سر استخوان ساق پا متصل می‌کند. این تاندون کوتاه و بسیار محکم است و وظیفه اصلی آن انتقال نیروی کششی است که از طرف تاندون عضله چهارسر ران به استخوان کشکک وارد می شود. با انتقال این نیرو به استخوان درشت نی، زانو به حالت صاف و مستقیم درمی آید. همچنین این تاندون در حین دویدن و پرش نقش بسیار مهمی در حفظ تعادل زانو ایفا می کند

این التهاب که اغلب به عنوان زانوی جهنده (دونده) نامیده می شود ، در بین ورزشکارانی که مرتبا می پرند معمول است. با این حال ، هر شخص از نظر جسمی فعال می تواند در معرض خطر التهاب تاندونیت باشد.

7- پارگی تاندون

تاندون ها بافتی نرم هستند که عضلات را به استخوان ها متصل می کنند. در زانو ، معمولا تاندونِ کشکک دچار آسیب دیدگی می شود.

پاره شدن یا کشش بیش از حد تاندون ها به طور غیر معمول اتفاق نمی افتد. برخورد مستقیم ناشی از زمین خوردن یا ضربه نیز ممکن است باعث پارگی تاندون شود.

8- آسیب لیگامان یا رباط های کلترال (جانبی)

رباط های جانبی استخوان ران را به استخوان ران متصل می کنند. آسیب دیدن این رباط ها یک مشکل رایج برای ورزشکاران است ، به ویژه کسانی که در ورزش های تماسی درگیر هستند.

لیگامان های کلترال Collateral یا رباط های جانبی زانو از ساختمان هایی است که میتواند بدنبال ضربه به زانو دچار آسیب شود. آسیب این لیگامان بخصوص در حین انجام ورزش های پرتحرکی مانند فوتبال و والیبال صورت میگیرد.

پارگی رباط جانبی اغلب به دلیل برخورد مستقیم یا برخورد با شخص یا جسم دیگری اتفاق می افتد.

9- سندرم باند ایلیوتیبیا

به طور معمول ، درد به عنوان یک تحریک جزئی شروع می شود. این می تواند به تدریج تا جایی افزایش یابد که یک دونده باید برای مدتی دویدن را متوقف کند تا باند الیوتیبیال بهبود یابد. سندروم ایلیوتیبیال (IT) باند معمولا در نتیجه خمش مکرر زانو در حین فعالیتهای جسمانی مانند دویدن، دوچرخه سواری، شنا و بالارفتن ایجاد می‌شود. نوار ایلیوتیبیال گروهی از  تارهایی است که از بالای ران و لگن تا بالای ساق کشیده می‌شود. وقتی که این نوارها زیاد مورد استفاده قرار بگیرند، سفت خواهند شد.این سفت شدگی منجر به سایش نوار به سطح خارجی زانو می‌شود و درد و تورم را می‌تواند به همراه داشته باشد. سندروم نوار ایلیوتیبیال با درد خفیفی آغاز شده و در صورتیکه درمان نشود، تشدید خواهد شد. بهترین درمان برای این درد، معمولا دست کشیدن از فعالیتی است که این درد را به همراه دارد. در موارد شدیدتر می‌توان جراحی را نیز در صورت نیاز به عنوان یک گزینه در نظر گرفت. به طور معمول ، درد به عنوان یک تحریک جزئی شروع می شود. این می تواند به تدریج تا جایی افزایش یابد که یک دونده باید برای مدتی دویدن را متوقف کند تا باند الیوتیبیال بهبود یابد.

10- آسیب های رباط صلیبی خلفی

رباط صلیبی خلفی در پشت زانو قرار دارد. این یکی از رباط های زیادی است که استخوان ران را به استخوان استخوان متصل می کند. این رباط باعث می شود استخوان درشت نی خیلی عقب نرود.

آسیب به صلیب خلفی به نیروی قوی نیاز دارد در حالی که زانو در حالت خم است. این سطح نیرو معمولاً هنگامی اتفاق می افتد که کسی به شدت روی زانوی خمیده بیفتد یا در حین خم شدن روی زانو تأثیر بگذارد.

رباط صلیبی در زانو شامل رباط صلیبی قدامی و رباط صلیبی خلفی میباشد که به علت اتصال آن در استخوان تیبیا یا درشت نی به این نام نامگذاری شده است. آسیب های رباط صلیبی خلفی بیشتر در ورزشکارانی که با زانوی خم برخورد دارند و یا در تصادفات موتورسیکلت و داشبورد اتومبیل ایجاد می شود.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم

اگر درد زانو مزمن شود ، شدید باشد یا بیش از یک هفته طول بکشد ، فرد باید به پزشک مراجعه کند. اگر دامنه حرکتی در مفصل کاهش یابد یا خم شدن زانو مشکل شود ، مراجعه به پزشک ضروری است.

در موارد وارد آمدن زور یا ضربه ، بلافاصله پس از بروز آسیب باید به پزشک مراجعه کرد.

راه های درمان

درمان بر اساس علت درد زانو و خصوصیات آسیب متفاوت خواهد بود. در موارد آسیب دیدگی ناشی از فشار یا استفاده بیش از حد ، استراحت و یخ به طور معمول باعث بهبودی زانو در طول زمان می شود.

درمان همچنین ممکن است شامل کنترل درد و التهاب با دارو باشد. در بیشتر موارد ، فرد نیاز به مدتی استراحت دارد.

پارگی یا سایر آسیب های ناشی از تروما ممکن است نیاز به بریس زانو و بریس پا ، بازگرداندن زانو در جای خود و یا جراحی داشته باشد. در صورت جراحی ، فرد بعد از عمل نمی تواند تا مدتی نمیتواند از زانو استفاده کند و ممکن است هنگام بهبودی به عصا یا صندلی چرخدار احتیاج داشته باشد.

در برخی موارد ، ممکن است برای کمک به فرد در بازیابی حرکت و قدرت در زانو و پا ، فیزیوتراپی لازم باشد.

جلوگیری

جلوگیری از آسیب دیدگی زانو همیشه امکان پذیر نیست ، اما فرد می تواند اقدامات احتیاطی را برای کاهش خطر انجام دهد. به عنوان مثال ، افرادی که می دوند یا ورزش می کنند باید کفش و وسایل محافظتی مناسب بپوشند.

در موارد سندرم باند الیوتیبیا و آسیب های بیش از حد ، یک راه این است که فرد میزان مسافت های خود را کاهش دهد.

برخی تمرینات همچنین به تقویت عضلات کوچکتر پا کمک می کند ، که ممکن است از آسیب دیدن جلوگیری کند. سرانجام ، کشش قبل و بعد از ورزش می تواند از آسیب دیدگی زانو جلوگیری کند.

تغذیه مناسب به ویژه برای ورزشکاران نیز مهم است. پروتئین ، کلسیم و ویتامین D برای حفظ سلامت استخوان ها ، عضلات و رباط ها ضروری است.