دلایل و درمان پارگی رباط صلیبی زانو
رباط صلیبی زانو قدامی یکی از مهم‌ترین رباط‌هایی است که با جلوگیری از لغزش تیبیا (استخوان شین) نسبت به فمور (استخوان ران) باعث ثبات زانو می‌شود. رباط صلیبی از پائین پشت فمور (استخوان ران) به زانو متصل شده و به طور مورب از مفصل زانو گذشته و به قسمت بالای تیبیا (استخوان شین) متصل می‌شود. آسیب به رباط صلیبی قدامی زمانی تشخیص داده می‌شود که رباط بیش از حد کشیده شده یا پاره شده باشد. پارگی ممکن است کامل یا فقط در قسمتی از رباط باشد. اغلب ورزشکاران و کسانی که در اثر تصادف پارگی یا کشیدگی رباط صلیبی زانو را تجربه کرده اند از درد شدید و آزار دهنده‌ی آن مطلع‌اند. خوشبختانه امروزه روش های غیر جراحی زیادی مانند استفاده از بریس پا ، بریس زانو و اسپلینت طبی و هم چنین فیزیوتراپی برای درمان آسیب‌های وارده به رباط صلیبی وجود دارند. مزیت این روش‌ها نسبت به جراحی ارزان و در دسترس بودن آنها و نداشتن خطرات و عوارض بعد از جراحی می‌باشد. محور پزشکی آسیا یکی از اولین مراکز توزیع و فروش بریس‌ها و اسپلینت‌های طبی زانو در ایران ارائه‌ی خدمات به هم میهنان گرامی می‌باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا سفارش محصول می‌توانید با شماره‌های ما تماس بگیرید.
علل بیماری و عوامل خطرساز
با اینکه رباط صلیبی زانو قدامی در هر کسی ممکن است آسیب ببیند، اما برخی عوامل، خطر پارگی رباط صلیبی را افزایش می‌دهند که عبارتند از:
ضربه، چرخش و فرود یک پا
حدود 70 درصد از آسیب‌های وارده به رباط صلیبی زانو، آسیب‌های غیر تماسی هستند که در اثر شتاب ناگهانی، مانند ضربه، چرخش و فرود یک پا ایجاد می‌شوند. این آسیب‌ها معمولا در ورزش‌هایی مانند بسکتبال، فوتبال، والیبال، اسکی روز زمین، لاکراس و تنیس اتفاق می‌افتند.
پارگی رباط صلیبی زانو در زنان
احتمال پارگی رباط صلیبی زانو در زنان، 4 تا 6 برابر بیشتر از مردان است. در حقیقت، این آسیب در قهرمانان زن رشته‌های فوتبال یا بسکتبال که در تمام طول سال کار می‌کنند برابر با 5 درصد است.
رباط صلیبی زانو که قبلا پاره شده است.
زمانی که رباط صلیبی زانو پاره شود، خطر پارگی مجدد رباط ترمیم شده حدود 15 درصد بیشتر از اولین پارگی است.
ضربه مستقیم به قسمت خارجی پا یا زانو
آسیب‌های تماسی وارده به رباط صلیبی زانو معمولا در اثر ضربه مستقیم به زانو در زمانی که زانو بیش از حد کشیده شده یا کمی به داخل خم شده ایجاد می‌شود (والگوم).
سن
پارگی رباط صلیبی در سن 15 تا 45 سالگی بیشتر رایج است زیرا فرد در این سن فعال‌تر است و بیشتر ورزش می‌کند.
علائم پارگی رباط صلیبی زانو
فردی که دچار پارگی شدید رباط صلیبی زانو شده، معمولا ترکیبی از علائم زیر را دارد:
- احساس ضربه در هنگام آسیب
- تورم زانو بلافاصله پس از آسیب
- درد شدید در زانو
- بی ثباتی: احساس دررفتگی زانو
- محدودیت حرکتی و مشکل در راست کردن زانوی آسیب دیده
- گرمی زانو در اثر خونریزی مفصل زانو
- قفل شدن زانو
بی ثباتی در فعالیت‌هایی که مستلزم کشش مفصل زانو هستند، مانند پایین رفتن از پله یا چرخش روی پا، بیشتر مشاهده می‌شود. برخلاف بیماری‌هایی که در آنها وضعیت زانو به تدریج رو به وخامت می‌رود، مانند آرتروز زانو، علائم پارگی رباط صلیبی زانو به طور ناگهانی شروع می‌شوند و تقریبا همیشه در اثر یک آسیب یا حادثه مشخص ایجاد می‌شوند. معمولا تورم و درد زانو حتی بدون درمان نیز پس از چند هفته کاهش پیدا می‌کند اما بی ثباتی زانو همچنان باقی مانده و انجام فعالیت‌های ورزشی و امور روزانه را برای فرد مشکل می‌سازد. مخصوصا فرد در بلند شدن از حالت نشسته و پایین رفتن از پله دچار مشکل خواهد شد.
تشخیص
معمولا پزشکان و دیگر متخصصین امور پزشکی می‌توانند با انجام معاینه فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی بیمار، پارگی تاندون صلیبی را تشخیص دهند.
مصاحبه با بیمار: پزشک از بیمار درمورد نحوه‌ی تصادف یا آسیب وارده، علائم، چگونگی درد زانو و تاثیر علائم بر سبک زندگی او سوالاتی می‌پرسد.
معاینه فیزیکی: پزشک زانوی بیمار را معاینه کرده و به میزان حرکات، نقاط دردناک و حساس و تورم‌های موجود دقت می‌کند. فردی که به پارگی رباط صلیبی زانو دچار است، نمی‌تواند وزنش را روی زانوی آسیب دیده بیندازد و مفصل زانویش متورم است. معاینه فیزیکی که برای بررسی میزان آسیب وارده به رباط صلیبی زانو انجام می‌شود، زمانی مفید است که بر روی هر دو زانو (زانوی سالم و زانوی آسیب دیده) انجام شده و نتیجه مقایسه شود.
- تست لاچمن دقیق‌ترین آزمایش برای تشخیص آسیب و پارگی رباط صلیبی زانو است. این تست به این صورت انجام می‌شود که فرد روی کمر خوابیده و پای آسیب دیده در حال آرامش قرار دارد، و فرد آزمونگر پا و زانو را در حالت خمیده با زاویه 30 درجه می‌گیرد. سپس اگر رباط صلیبی زانو پاره شده باشد، با قرار دادن یک دست بر روی ران به منظور ثبات ران و کشیدن ساق پا به سمت جلو متوجه افزایش حرکت و نرمی انتهای پا در مقایسه با زانوی دیگر، خواهد شد.
- تست‌های دیگری که برای اطمینان از پارگی رباط صلیبی زانو وجود دارند شامل تست پیوت شیفت و انتریور دراور هستند. باید مراقب بود که معاینه دقیقا بعد از تورم محل انجام نگیرد زیرا تورم باعث می‌شود نتیجه حاصل خیلی دقیق نباشد.
- عکسبرداری پزشکی: اگر پزشک به پارگی رباط صلیبی زانو شک کند، یک عکس رادیوگرافی برای بیمار تجویز می‌کند. پزشک برای اطمینان از تشخیص خود، یک ام آر آی نیز تجویز می‌کند تا بتواند دیگر آسیب‌های وارد شده به زانو را نیز ارزیابی کرده و برای جراحی برنامه ریزی کند.
درمان
اهداف درمان پارگی رباط صلیبی زانو عبارتند از:
- بازیابی ثبات طبیعی یا تقریبا طبیعی در زانو
- بازیابی عملکرد فرد به زمان قبل از آسیب
- کاهش محدودیت عملکردی زانو
- جلوگیری از آسیب بیشتر یا صدمه به دیگر قسمت‌های زانو
- کاهش درد
باید با پزشک درمورد اینکه آیا به چندین ماه توانبخشی یا جراحی همراه با توانبخشی نیاز دارید یا خیر مشورت کنید.
درمان فوری
اگر بدانید که رباط صلیبی زانو آسیب دیده است، اولین درمان عبارت است از:
- کمک به کاهش درد و تورم. این کار شامل آرام قرار دادن زانو، استفاده از کیسه یخ، اعمال فشار ملایم با استفاده از باندهای الاستیکی، بالا بردن پا، مصرف داروهای ضد درد مانند استامینوفن یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می‌باشد.
- انجام حرکات قدرتی و حرکتی برای ایجاد آمادگی در فرد برای درمان.
بریس‌ها
بریس‌های مخصوص پارگی رباط صلیبی از زانو محافظت می‌کنند. چنین بریس‌هایی کاملا از ضعف و خمیدگی زانو در اثر ضربه، چرخش یا فرود جلوگیری می‌کنند. برخی از ورزشکاران با وجود پارگی رباط صلیبی زانو دچار خمیدگی و ضعیفی زانو نمی‌شوند، بنابراین بریس برای آنها گزینه مناسبی است. اگر با وجود بریس نیز زانو ضعیف و خمیده شد، ورزشکار و والدینش تصمیم به جراحی خواهند گرفت.
خرید بریس زانو لولادار پارگی رباط صلیبی
جراحی
جراحی مناسب‌ترین درمان بلند مدت برای برخی از پارگی‌های رباط صلیبی است. در جراحی، جراح رباط صلیبی پاره شده را برداشته و با استفاده از پیوند، رباط جدیدی می‌گذارد. انتخاب روش جراحی برای درمان به عوامل مختلف، از جمله سن بیمار، میزان فعالیت او و دیگر آسیب‌های وارد شده بستگی دارد.
- سن: هرچند برای جراحی هیچ محدودیت سنی وجود ندارد، اما معمولا در افراد کمتر از 55 سال جراحی انجام نمی‌شود.
- میزان فعالیت: ترمیم رباط با جراحی برای جوانان و افرادی که در مشاغل یا ورزش‌هایی که مستلزم پرش، چرخش، ضربه و کاهش شتاب ناگهانی هستند نیز مفید می‌باشد.
- دیگر آسیب‌های مربوطه: جراحی برای بیمارانی که آسیب‌های مختلفی به زانویشان وارد شده (از جمله پارگی رباط صلیبی زانو به علاوه مینیسک، شکستگی، یا رباط جانبی داخلی یا لیگامان کلترال مدیال) مفید است تا محدودیت‌های حرکتی را برطرف کرده و خطر ورم مفاصل و استخوان‌ها را کاهش دهد.