تعویض مفصل زانو: دلایل ، نحوه عمل، عوارض بعد از عمل، کاهش علت درد بعد از عمل
جراحی تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی یک جراحی معمول است که در آن مفصل آسیب‌دیده و فرسایش یافته‌ی زانو با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود. افراد بزرگسال با هر سنی می‌توانند این عمل جراحی را انجام دهند، اما این جراحی معمولاً برای بیمارانی که در سنین بین 60 تا 80 سال هستند، انجام می‌شود. امروزه تعداد افرادی که این جراحی را در سنین پایین‌تر انجام می‌دهند، رو به افزایش است. مفصل مصنوعی معمولاً در حدود 20 سال ماندگاری دارد، خصوصاً اگر بیمار به خوبی از زانوی خود مراقبت کند و آن را زیاد تحت فشار قرار ندهد.
عمل تعویض مفصل زانو یکی از رایج‌ترین درمان‌های مشکلات زانو می‌باشد. اما متأسفانه بیمار پس از جراحی باید عوارضی را تحمل کند. خوشبختانه امروزه برای کاهش این عوارض راه‌های زیادی وجود دارد . پوشیدن جوراب آنتی آمبولی خرید و زانوبندهای طبی و همچنین استفاده‌ی مداوم از بریس زانو برای ثابت نگه داشتن زانو و افزایش جریان خون به آن برای بهبود سریع‌تر از جمله مهمترین راه‌های کاهش عوارض تعویض زانو می‌باشد.
شرکت محور پزشکی آسیا با برخورداری تجربه و دانش کافی در زمینه‌ی فروش جوراب، زانوبند و بریس‌های طبی آماده‌ی ارائه‌ی هرگونه خدمات به شما هم میهنان عزیز می‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا سفارش محصول با شماره‌های ما تماس حاصل فرمایید.
انواع عمل تعویض مفصل
بسته به شرایطی که بیمار دارد، این جراحی به دو روش متفاوت ممکن است انجام شود:
- تعویض مفصل زانوی کامل: هر دو طرف مفصل زانو با مفصل مصنوعی جایگزین می‌شوند.
- تعویض مفصل زانوی جزئی: تنها یک طرف از مفصل زانو با مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود. این جراحی گستردگی کمتری دارد، مدت زمان بستری بیمار پس از آن کمتر است و بهبودی پس از آن نیز کوتاه‌تر است.
چه زمانی به جراحی تعویض مفصل زانو نیاز است؟
جراحی تعویض زانو معمولاً زمانی انجام می‌شود که مفصل زانو به حدی آسیب‌دیده است و فرسایش یافته که شما حتی در حالت بی‌حرکت و استراحت نیز درد دارید و زانوی شما دیگر حرکت‌پذیری ندارد. شایع‌ترین علت انجام تعویض مفصل زانو، بیماری آرتروز مفاصل است. سایر بیماری‌هایی که گاها منجر به انجام این جراحی می‌شوند، عبارتند از:
- روماتیسم
- هموفیلی
- نقرس
- بیماری‌هایی که موجب رشد غیرعادی بافت استخوانی می‌شود. (دیسپلازی)
- مرگ استخوان در مفصل زانو بر اثر مشکلات خونرسانی (نکروز آواساکولار)
- آسیب‌دیدگی شدید زانو
- بدشکلی و دفرمیتی زانو همراه با درد و از بین رفتن غضروف
متقاضیان مناسب برای جراحی تعویض مفصل زانو
تعویض مفصل زانو یک جراحی گسترده و تهاجمی است و بنابراین تنها در صورتی تجویز می‌شود که سایر درمان‌ها مانند فیزیوتراپی و تزریق استروئید تأثیری نداشته باشند و درد را کاهش نداده و حرکت پذیری زانو را بهبود ندهند. در صورتی که شما شرایط زیر را داشته باشید، ممکن است انجام جراحی تعویض مفصل زانو به شما پیشنهاد شود:
- درد و تورم بسیار شدیدی در زانو داشته باشید و زانوی شما بسیار خشک شده و حرکت پذیری بسیار کمی داشته باشد.
- درد زانوی شما چنان شدید است که بر کیفیت زندگی و خواب شما تأثیر گذاشته است.
- انجام دادن کارهای معمولی روزانه مانند دستشویی رفتن یا خرید کردن برایتان بسیار مشکل یا غیرممکن شده است.
- به خاطر داشتن درد مداوم و عدم توانایی حرکت کردن، احساس افسردگی می‌کنید.
- نمی‌توانید کار کنید و زندگی اجتماعی عادی داشته باشید.
در صورتی که می‌خواهید این جراحی را انجام دهید، باید به اندازه کافی از سلامت عمومی برخوردار باشید که بتوانید چنین جراحی گسترده‌ای را پشت سر بگذارید و دوره بهبودی و توان‌بخشی بعد از آن را با موفقیت طی کنید.
خطرات
جراحی تعویض مفصل زانو یک جراحی پرکاربرد و شایع است و اغلب بیمارانی که این جراحی را انجام می‌دهند، دچار عوارض نمی‌شوند. با این حال، مانند هر جراحی دیگری، این جراحی نیز خطراتی دارد. عوارض جراحی تعویض مفصل زانو که البته به ندرت رخ می‌دهند، عبارتند از:
- خشکی مفصل زانو
- عفونت زخم جراحی
- عفونت عمقی در محل تعویض زانو و نیاز به انجام جراحی مجدد
- خونریزی غیرمنتظره در داخل مفصل زانو
- آسیب‌دیدگی شریان‌ها، رباط‌ها و عصب‌ها در محل انجام جراحی
- تشکیل لخته خون یا ترومبوز ورید عمقی
- درد مداوم در مفصل زانو
- شکستگی: بروز شکستگی استخوان در اطراف محل مفصل زانوی مصنوعی در حین جراحی یا بعد از آن.
در برخی از موارد، مفصل زانوی جدید ممکن است به طور کامل ثبات نداشته باشد و بنابراین لازم باشد جراحی دیگری انجام شود تا این مشکل حل شود.
آمادگی قبل از جراحی
تا جای ممکن فعالیت فیزیکی داشته باشید. تقویت عضلات اطراف مفصل زانو کمک می‌کند که بعد از جراحی، دوره بهبودی راحت‌تر و سریع‌تری داشته باشید. در صورتی که می‌توانید طی چند هفته‌ی قبل از جراحی، ورزش‌های سبکی مانند پیاده‌روی و شنا را انجام دهید. شما می‌توانید به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا تمرینات مناسبی را برای شما تجویز کرده و به شما آموزش دهد.
روش‌های بهبود و کاهش عوارض بعد از عمل تعویض مفصل زانو
شما معمولاً بین 3 تا 5 روز پس از جراحی در بیمارستان بستری خواهید بود اما مدت زمان بهبودی کامل پس از جراحی به شرایط شما و نوع جراحی انجام شده بستگی دارد. زمانی که قرار است از بیمارستان مرخص شوید، پزشک در مورد روش‌های مراقبت از زانویتان در خانه به شما توصیه‌های لازم را می‌کند. شما باید در ابتدا از بریس (زانوبند طبی مخصوص) استفاده کنید و یک فیزیوتراپیست نیز به شما کمک خواهد کرد و در هر مرحله از روند بهبودی به شما ورزش‌های مناسبی را آموزش می‌دهد تا با کمک آن زانوی خود را تقویت کنید.
اغلب افراد در حدود شش هفته پس از جراحی می‌توانند، استفاده از وسایل کمکی راه رفتن را کنار بگذارند و در حدود8 تا 12 هفته‌ی بعد می‌توانند رانندگی کنند.
بهبودی کامل پس از این جراحی ممکن است دو سال طول بکشد و در این زمان، به‌تدریج جای زخم‌ها بهبود پیدا می‌کنند و عضلات شما تقویت می‌شوند. تعداد بسیار کمی از افراد ممکن است بعد از دو سال همچنان درد خفیفی داشته باشند.
کمپرس سرد
گذاشتن کمپرس سرد بر روی زانو می‌تواند درد و التهاب زانو را کاهش دهد. این کار خصوصاً برای چندین روز اول پس از جراحی و در زمان‌های عود کردن درد و التهاب زانو، بسیار مفید است. بعد از این که تورم اولیه‌ی پس از جراحی فروکش کرد، می‌توانید استفاده از کمپرس گرم را نیز شروع کنید. این کار موجب شل شدن عضلات و رفع خشکی مفصل می‌شود.
کمپرس گرم
برای افزایش جریان خون به مفصل زانو در انتهای روز و حتی در صبح زود، می‌توان از کمپرس سرد استفاده کرد. این کار به نرم شدن مفصل زانو قبل از آغاز کارهای روزانه کمک می‌کند. شما می‌توانید چند بار در روز از کمپرس گرم استفاده کنید.
جوراب فشاری
پزشک شما برای جلوگیری از آمبولی بعد از عمل جراحی ، استفاده از جوراب‌های فشاری بعد از جراحی را تجویز کرده است، آنها را هنگام دراز کشیدن یا شب‌ها موقع خواب بپوشید. این جوراب‌ها خطر تشکیل لخته خون در پا را کاهش می‌دهند. تا زمانی که پزشک پوشیدن جوراب را تجویز کرده، به پوشیدن آن ادامه دهید و تا زمانی که پزشک تشخیص دهد می‌توانید دیگر از جوراب فشاری استفاده نکنید.
زانو بند فشاری
زانوبند فشاری می‌تواند در کاهش درد ناشی از جراحی تعویض مفصل زانو بسیار مؤثر باشد. زانوبندهای ساده در بسیاری از بیماران، درد زانو را به طور چشمگیری کاهش می‌دهند. این زانوبندهای کشی احتمالاً از طریق مکانیسم بیوفیدبک عصبی عمل می‌کنند، بنابراین کافی است به اندازه‌ای تنگ باشند که به پا بایستند، و در این صورت اندازه‌ی آنها درست است. از خریدن زانوبند که بیش از حد تنگ است خودداری کنید.
زانوبند طبی (بریس زانو)
بریس زانو ، فشار را از روی قسمت‌های کناری زانو برمی‌دارد و آن را به دیگر قسمت‌های زانو منتقل می‌کند. از آنجایی که آرتروز زانو معمولاً با ساییدگی کناره‌های زانو آغاز می‌شود، این بریس‌ها می‌توانند بسیار مؤثر باشند.
فیزیوتراپی و ورزش
فیزیوتراپی و ورزش می‌تواند به عنوان جایگزینی برای جراحی تعویض مفصل زانو، مؤثر باشد. به‌طورکلی بهتر است که مفصلی که دچار آرتروز شده است را حرکت داد. افراد مبتلا به آرتروز زانو، فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا و دوچرخه‌سواری را بهتر از سایر فعالیت‌ها می‌توانند انجام دهند و فشار آن را تحمل کنند. هر چقدر پای شما قوی‌تر شود، درد و ناراحتی شما کمتر می‌شود. انجام دادن ورزش‌های مخصوص در آب (آب‌درمانی) می‌توانند برای افراد مبتلا به آرتروز بسیار مفید باشند. زانویی که دچار آرتروز شده است بهتر است که حرکت داده شود و در غیر این صورت بر اثر بی‌تحرکی بسیار خشک و دردناک می‌شود.
کاهش وزن
با اضافه شدن هر کیلوگرم به وزن شما، در هر قدمی که برمی‌دارید، هفت برابر آن به زانوی شما فشار وارد می‌شود. بنابراین اگر شما 90 کیلو هستید، در هر قدم به اندازه‌ی 630 کیلو به زانوی شما فشار وارد می‌شود. بنابراین حتی کمترین کاهش وزنی نیز تأثیر بسیار چشمگیری در بهبود درد زانوی شما دارد.
حرکات کششی
زانوی خود را تاجای ممکن خم کنید و کشش دهید. بهترین راه برای بهبود دامنه حرکتی زانو در هنگام صاف کردن زانو این است که دراز بکشید و یک حوله‌ی رول شده را زیر زانوی خود قرار دهید و سپس با انقباض عضلات چهار سر ران به حوله فشار وارد کنید و سعی کنید پای خود را تا جای ممکن صاف کنید. برای بهبود خم کردن زانو می‌توانید روی صندلی بنشینید و زانوی خود را خم کنید به نحوی که پای شما زیر نشیمنگاه صندلی برود. شما می‌توانید با متخصص فیزیوتراپی مشورت کنید تا بدانید که تا چه زمان لازم است برای بهبود دامنه حرکتی زانوی خود از دستگاه CPM استفاده کنید.
از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید
از بلند کردن اجسام سنگینی که فشار مضاعف به زانوی شما وارد می‌کنند و به آن آسیب می‌زنند، خودداری کنید. همچنین زمانی که می‌خواهید روی خود را به طرف دیگری بچرخانید، توجه کنید که کل بدن خود را به آن طرف بچرخانید و از چرخاندن زانوی خود خودداری کنید. بسیار مهم است که زمانی که می‌خواهید خم شوید، زانو بزنید یا بنشینید به فرم بدن خود دقت کنید. این حرکات روزمره و معمول را در حضور فیزیوتراپیست خود انجام دهید تا به شما آموزش دهد که هر یک را چگونه به شیوه‌ی صحیح، ایمن و کارآمد انجام دهید.
مرتبط: هزینه تعویض مفصل زانو، فیلم عمل تعویض مفصل زانو، عمل تعویض مفصل زانو چند ساعت طول می کشد، دوره نقاهت عمل تعویض مفصل زانو، تعویض مفصل زانو با لیزر، نظرات تعویض مفصل زانو، بهترین دکتر برای تعویض مفصل زانو، علت درد بعد از تعویض مفصل زانو