لنف ادم چیست؟ انواع ، علائم ، دلایل و تشخیص
لنف ادم یا انسداد و التهاب عروق و غدد لنفاوی، یک بیماری طولانی مدت ( مزمن ) است که باعث تورم در بافت‌های داخلی میشود. این عارضه میتواند بر هر بخشی از بدن تاثیر بگذارد , اما معمولا ً در بازوها و یا پاها رشد می‌کند.
این عارضه زمانی رشد می‌کند که سیستم لنفاوی درست کار نکند. سیستم لنفاوی شبکه‌های از کانال‌ها و غدد در بدن است که به مبارزه با عفونت و حذف مایعات اضافی کمک می‌کند. مهم است که لنف ادم هر چه زودتر شناسایی و معالجه شود. در غیر اینصورت ، میتواند بدتر شود.
به‌محض مشاهده تورم ناگهانی دست و پا به پزشک مراجعه‌کنید. اگر مشخص شود که شما به یکی از انواع لنف‌ادم مبتلاشده‌اید، باید با پزشک خود درباره منابع و متخصصین مورد نیاز برای مداوای بیماری مشورت کنید. یکی از موثرترین روش‌های معالجه ایمن برای لنف‌ادم ، استفاده از آستین لنف ادم یا جوراب مخصوص است. این محصولات فشار متغیری را روی بازو و پاهای شما اعمال می‌کنند که منجر به کاهش تورم و درد میشود. شرکت محور پزشکی آسیا، اولین و تخصصی‌ترین مرکز توزیع و ارائه‌ی آستین‌های طبی لنف ادم، آماده‌ی ارائه‌ی خدمات به شما هم‌میهنان عزیز می‌باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و یا سفارش محصول با شماره‌های زیر تماس حاصل فرمایید.
علائم لنف ادم
ورم دست و پا بسته به اینکه چگونه شرایط بیماری پیشرفت کند، در سه مرحله به‌وجود می‌آید. بسته به مرحله بیماری برخی علائم تغییر می‌کنند در حالی که برخی دیگر تا اواخر بیماری ظاهر نمی‌شوند. علائم لنف‌ادم شامل موارد زیر است:
- تورم: از علائم اولیه لنف‌ادم، تورم در ناحیه‌ای است که مایع لنفاوی به‌درستی تخلیه نمی‌شود. شایع‌ترین مکان‌های تورم، بخش‌هایی از بازوها یا پاها، از جمله انگشتان دست و پاست. معمولا تنها یک اندام تحت تأثیر قرار‌می‌گیرد، اما ممکن است هر دو عضو نیز تجربه تورم داشته باشند. در مرحله اول، تورم ملایم‌تر است و فقط در طول روز ظاهرمی‌شود. در این مرحله اگر دست را روی پوست فشاردهید اثر آن باقی‌می‌ماند. در مرحله دوم بیمار در ناحیه متورم احساس اسفنجی خواهد داشت.
- درد: ورم دست و پا اغلب با درد تیرکشنده ناخوشایند و احساس سنگینی در اندام درگیر همراه است. درد شدیدتر ممکن است نشان‌دهنده این واقعیت باشد که تورم شما ناشی از لنف‌ادم نیست.
- پوست ضمخت و ضخیم: به‌محض ایجاد مایع، ناحیه آسیب‌دیده در برابر تمام پاتوژن‌های شناور یک واکنش ایمنی را تجربه‌می‌کند. این واکنش باعث ایجاد نوعی از بافت اسکار به نام فیبروز میشود. ایجاد فیبروز علاوه بر اینکه پوست ناحیه آسیب‌دیده را سخت، خشن وضخیم می‌کند، تخلیه مایع از ناحیه را حتی دشوارتر می‌کند و به دلیل اکسیژن کمتر خون ممکن است با افزایش تورم، کاهش بهبودی زخم و کاهش حس ناحیه آسیب‌دیده همراه باشد. فیبروز در مرحله سوم بیماری رخ می‌دهد.
- عفونت‌های مکرر: از نظر تئوری، لنف‌ادم به این معنی است که سیستم لنفاوی شما با ظرفیت طبیعی خود عمل‌نمی‌کند که باعث میشود شما کمتر قادر به مبارزه با عفونت‌ها و بیشتر درمعرض تشدید بیماری‌های مکرر از جمله بیماری‌های تدریجی‌تر مانند آنفولانزا یا عفونت‌های ناگهانی مانند سلولیت باشید. به‌ویژه شما باید منتظر مشاهده علائم لنفادنوپاتی باشید که یک عفونت باکتریایی رگ‌های لنفاوی است. توجه داشته باشید که علائم به‌صورت یک رگه قرمز یا خارش خفیف روی اندام متورم بروز می‌کنند.
انواع لنف ادم
لنف ادم اولیه – ایجاد شده توسط ژن‌های معیوب که بر رشد سیستم لنفاوی تاثیر می‌گذارند، اما نوع دیگر معمولا ً در دوران کودکی، نوجوانی، یا اوایل بزرگسالی ناشی از آسیب به سیستم لنفاوی یا مشکلات حرکتی و جریان مایع در سیستم لنفاوی میشود ؛ این عارضه میتواند ناشی از معالجه سرطان ، عفونت ، جراحت ، التهاب عضو ، و یا فقدان حرکت عضو باشد.
گمان میرود که لنف ادم بیش از 200,000 نفر را در انگلستان تحت تاثیر قرار داده باشد. لنف ادم اولیه نادر است و تصور میشود در هر ۶۰۰۰ نفر حدود ۱ نفر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. لنف ادم ثانویه اما بسیار رایج است.
لنف ادم ثانویه حدود ۲ نفر را در هر ۱۰ نفر مبتلا به سرطان پستان و ۵ نفر را در ۱۰ نفر مبتلا به سرطان vulval تحت تاثیر قرار می‌دهد. حدود ۳ نفر در هر ۱۰ نفر مبتلا به سرطان پروستات دچار لنف ادم میشوند. افرادی که برای سرطان پوست در غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران مداوا میشوند نیز می‌توانند به لنف ادم مبتلا شوند.
بیشتر بدانید :
پزشکتان به شما اطلاع می‌دهد که آیا در معرض خطر ابتلا به سرطان یا معالجه سرطان قرار دارید یا خیر. در هر نوع مداوای برنامه‌ریزی‌شده سعی خواهد شد تا از ایجاد آسیب به غدد لنفاوی خودداری شود.
مشکلات ناشی لنف ادم
سلولیت ها یکی از بزرگترین عوارض های لنف ادم هستند. همچنین می‌توانند تاثیر روان‌شناختی قابل توجهی داشته باشد. اگر سلولیت به سرعت معالجه نشود میتواند جدی باشد.
سلولیت ها
اگر لنف ادم داشته باشید، ایجاد سیال در بافت‌های شما باعث میشود که شما آسیب پذیری بیشتری پس از هر عفونت داشته باشید. سلولیت عفونت باکتریایی لایه میانی پوست است که اغلب بر افراد مبتلا به سرطان خون تاثیر می‌گذارد. سلولیت ها نیز گاهی اوقات می‌توانند باعث ایجاد اختلال شوند.
علایم سلولیت میتواند شامل موارد زیر باشد:
- قرمزی و احساس گرما در ناحیه آسیب دیده
- افزایش دما
- افزایش تورم در ناحیه آسیب دیده
- لرز
از آنتی‌بیوتیک (بدون نسخه ) می توان برای معالجه سلولیت استفاده کرد، اگرچه موارد شدید ممکن است لازم باشد در بیمارستان مداوا شود و آنتی‌بیوتیک به طور مستقیم به رگ تزریق شود ( داخل وریدی ).
تاثیر روان‌شناختی
زندگی کردن در شرایط بیماری مزمنی که بر ظاهر نیز تاثیر می‌گذارد میتواند موجب پریشانی و افسردگی زیادی شود. لذا ممکن است افسرده باشید و دیگر از چیزهایی که معمولا ً از آن لذت می‌برید لذت نبرید. اگر اینطور است، با یک پزشک عمومی صحبت کنید. درمان‌های موثر برای افسردگی در دسترس هستند. صحبت کردن با افراد دیگر میتواند باعث قوت بخشیدن و کاهش احساس تنهایی، استرس و اضطراب شود.
لنف ادم مقدماتی
جهش اولیه ناشی از تغییر در ژن‌های مسئول توسعه سیستم لنفاوی است.
ژن‌های معیوب موجب میشوند , بخش‌هایی از سیستم لنفاوی که مسئول تخلیه مایعات هستند را به صورت صحیح و یا درست رشد نکنند.
لنف ادم اولیه اغلب از خانواده منتقل میشود , هر چند هر کودکی که از پدر و مادری با این شرایط به دنیا آمده است لزوما خود دچار لنف ادم نخواهد شد.
لنف ادم ثانویه
لنف ادم ثانویه معمولا در افرادی که قبلا ً یک دستگاه لنفاوی طبیعی داشتند که بعدها دچار مشکل شده , گسترش می‌یابد.
این عارضه میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از رایج‌ترین دلایل در زیر توضیح داده میشوند.
دلایل لنف ادم
لنف ادم ناشی از یک مشکل با سیستم لنفاوی است، شبکه ای از رگ‌ها و غدد در سراسر بدن گسترش می‌یابند. وظایف اصلی سیستم لنفاوی مبارزه با عفونت و کمک به تخلیه مایع اضافی از بافت‌ها است.
1- جراحی برای سرطان
معالجه سرطان میتواند شامل جراحی برای برداشتن بخش‌هایی از سیستم لنفاوی باشد.
جراح سعی در محدود کردن آسیب به سیستم لنفاوی شما دارد که همیشه ممکن نیست.
پس از معالجه هر نوع سرطانی که در آن غدد لنفاوی برداشته میشوند , خطر لنف ادم وجود دارد.
برخی از سرطان‌ها که این اتفاق می‌افتد عبارتند از:
سرطان پستان
سرطان پوست ( ملانوما )
سرطان‌های زنان و زایمان – مثل سرطان رحم و تخمدان
سرطان های تناسلی و ادراری – مانند سرطان پروستات یا سرطان خاره‌ای آلت
2- رادیوتراپی
رادیوتراپی از دوزهای کنترل انرژی بالا ( تشعشع ) برای نابود کردن بافت‌های سرطانی استفاده می‌کند , اما همچنین میتواند به بافت سالم آسیب برساند.
اگر رادیوتراپی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در سیستم لنفاوی شما مورد نیاز است، ریسک این که سیستم لنفاوی به طور دائمی آسیب ببیند و قادر به تخلیه مناسب مایع نباشد برای شما وجود خواهد داشت.
3- عفونت
یک عفونت مانند سلولیت گاهی اوقات میتواند باعث ایجاد لنف ادم شود. گرفتگی شدید میتواند به بافت اطراف سیستم لنفاوی آسیب بزند و باعث ایجاد جای زخم شود.
فیلاریازیس نیز می‌توانند موجب لنف ادم شوند. فیلاریازیس لنفاوی یک بیماری انگلی است که توسط کرم‌های میکروسکوپی شبیه به نخ ایجاد میشود.
کرم‌های بزرگسال فقط در سیستم لنفاوی انسان زندگی می‌کنند و غدد لنفاوی را مسدود می‌کنند. این عارضه یکی از علل شایع لنف ادم در سراسر جهان است.
4- التهاب
شرایط پزشکی که باعث قرمز و متورم شدن بافت میشوند نیز می‌توانند به طور دائم به سیستم لنفاوی آسیب بزنند.
شرایطی که می‌توانند منجر به لنف ادم شوند عبارتند از:
- آرتریت روماتوئید زانو
- اگزما
5- بیماری‌های قلبی عروقی
بیماری‌هایی که بر جریان خون در رگ‌ها تاثیر می‌گذارند می‌توانند منجر به لنف ادم در برخی افراد شوند.
رگ‌های غیر عادی یا آسیب دیده می‌توانند سبب طغیان آب از درون رگ‌ها به درون بافت شوند.
این امر بخش‌هایی از سیستم لنفاوی را که مسئول تخلیه این مایع هستند را از بین می‌برد.
برخی از بیماری‌های وریدی که می‌توانند منجر به لنف ادم شوند عبارتند از:
DVT ( ترومبوز ورید عمیق ) – یک لخته خونی در یکی از رگ‌های عمیق بدن که موجب متورم شدن رگ میشود.
واریس – که در آن تخلیه ضعیف خون در سیاهرگ‌ها باعث فشار خون بیشتر و طغیان بیشتر در بافت‌های اطراف میشود.
6- چاقی
چاقی یکی دیگر از علل احتمالی سرطان ثانویه است.
در افرادی که دچار اضافه وزن هستند , به ویژه آن‌هایی که به شدت چاق هستند , خطر توسعه بخش‌های ورم کرده را افزایش میابد.
دقیقا ً مشخص نیست که چرا این مشکل وجود دارد, اما گفته شده‌است که بافت چربی اضافی در برخی از مسیرها بر کانال‌های لنفاوی تاثیر می‌گذارد و جریان سیال را از طریق آن‌ها کاهش می‌دهد.
خوب است برای کنترل این موضوع وزن خود را روی ماشین حساب bmi بررسی کنید.
در این موارد , کاهش وزن , بخش مهمی از بهبودی است و حتی شروع به کاهش وزن میتواند به کاهش تورم کمک بزرگی کند.
7- ضربه و جراحت
در برخی موارد , این بیماری میتواند ناشی از صدمه تصادفی به سیستم لنفاوی باشد.
برای مثال , گاهی اوقات بعد از یک تصادف رانندگی رخ می‌دهد که در آن کوفتگی و آسیب به بافت نرم وجود داشته است.
8- بی‌حرکتی
حرکت و ورزش به تخلیه غدد لنفاوی کمک می‌کنند , زیرا فعالیت‌های عضلانی اطراف عروق لنفاوی , مایع را به داخل و در امتداد آن‌ها می‌رساند.
بنابراین وقتی حرکت کاهش می‌یابد احتمال لنف ادم بالا میرود زیرا سیال موجود در سیستم لنفاوی نمی‌تواند حرکت کند.
برای مثال , افرادی که تحرک محدودی دارند , در نتیجه بیماری , آسیب عصب یا ورم مفاصل ممکن است در معرض خطر ابتلا به لنف ادم باشند.
تشخیص لنف ادم
در صورتی که علائم معمول مانند ورم در بازوها و پاها را تجربه کنید، به یک پزشک عمومی مراجعه کنید. آن‌ها ممکن است شما را به یک مرکز تخصصی برای ارزیابی بیشتر ارجاع دهند.
در بسیاری از موارد، لنف ادم میتواند از علایم و سابقه پزشکی شما تشخیص داده شود، و با بررسی قسمت‌های بدن آسیب دیده و اندازه‌گیری فاصله دور آن، تشخیص دهد که آیا منطقه اسیب بزرگ شده‌است یا خیر.
همچنین در برخی موارد، برای ارزیابی و نظارت بر شرایط شما، تست‌های بیشتری لازم است.
اگر به سرطان مبتلا بوده و مداوا شده‌اید و یا در خطر ابتلا به سرطان هستید ممکن است در معرض لنف ادم باشید. پس تحت نظارت قرار خواهید گرفت . در غیر این صورت, اگر علائم تورم را تجربه کنید , به یک پزشک عمومی مراجعه کنید .
در بسیاری از موارد , تشخیص موارد زیر ممکن است :
سوال پرسیدن از علائم و تاریخچه پزشکی شما , عضو آسیب دیده را بررسی کرده و فاصله اطراف آن را اندازه‌گیری می‌کند تا ببینید آیا بزرگ شده است؟
آزمایش‌های بیشتر
در اغلب موارد ، تست‌های بیشتر ضروری نیستند ، اما گاهی اوقات برای ارزیابی و نظارت بر شرایط شما مورد استفاده قرار می‌گیرند .
اندازه‌گیری حجم عضو
در برخی موارد ، چنین تست‌هایی برای محاسبه حجم یک عضو آسیب دیده ممکن است انجام شود .
این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشند :
با استفاده از یک اندازه‌گیری نواری – اندازه‌گیری محیط عضو در فواصل معین با محاسبه میزان جابجایی آب – که در آن عضو آسیب دیده در یک مخزن آب قرار داده میشود و مقدار آب جابجا شده جابجا شده برای اندازه‌گیری حجم عضو مورد استفاده قرار می‌گیرد – که در آن همچنین نور مادون قرمز برای ارزیابی ظاهر یک عضو آسیب دیده و محاسبه حجم آن مورد استفاده قرار می‌گیرد .
تست بیو ایمپدانس
در طول تست بیو ایمپدانس ، دیسک‌های فلزی کوچک به نام الکترود روی قسمت‌های مختلف بدن شما قرار داده میشوند .
الکترودها یک شارژ الکتریکی بدون درد را آزاد می‌کنند که با استفاده از یک وسیله دستی ارزیابی و کنترل شود . تغییرات در استحکام جریان میتواند حضور سیال در بافت را نشان دهد .
تست‌های تصویر برداری
همچنین می توان از تست‌های تصویر برداری برای تشخیص و پایش لنف ادم استفاده کرد .
این موارد عبارتند از:
برای ایجاد تصاویری دقیق از داخل بدن شما یک رنگ رادیو اکتیو به شما تزریق میشود که از طریق اسکنر خاصی قابل کنترل و نظارت است. این رنگ میتواند در بدن شما حرکت کرده و وجود گرفتگی را نشان دهد (MRI) – یک میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای ایجاد تصویری دقیق‌تر از داخل بدن شما مورد استفاده قرار می‌گیرند (CT SCAN) – اشعه ایکس و یک کامپیوتر تصاویر مفصل از غدد لنفاوی را ایجاد می‌کنند و اسکن میتواند برای ایجاد تصویر واضح‌تر از بافت آسیب‌دیده مورد استفاده قرار گیرد .